Kalliope Austria II. Kobieta w społeczeństwie, kulturze i nauce. Silna słaba płeć

Kobieta postrzegana jest często jako przedstawicielka tak zwanej słabej płci. Ów stereotyp mógł się przyjąć z uwagi na jej z pozoru słabsze uwarunkowania fizyczne. Drobna budowa ciała, mniejsza siła oraz brak chęci dominacji sprawiły, że kobieta z założenia znalazła się na nieuprzywilejowanej pozycji. Jednak przyjęcie na siebie trudów życia codziennego plasuje ją niekwestionowanie na najwyższym stopniu podium, przeznaczonym dla zawodników walczących na ringu codzienności wbrew wpajanym już od dzieciństwa utartym wzorcom społecznym. Nie bez przyczyny zwykło się nazywać kobiety siłaczkami. Ich siła przejawia się bowiem w niezwykle stabilnej i mocnej konstrukcji psychicznej, pewności siebie, samodzielności, darze przekonywania, gotowości podjęcia najtrudniejszych wyzwań. Polega ona również na umiejętności pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym, zręczności w dyskretnym kierowaniu mężczyznami, zdolności objęcia sterów na statku płynącym w nurcie codzienności — a przy tym potrafią pozostać jednocześnie w cieniu silniejszej płci. Historia docenia takie „żelazne damy” dnia powszedniego, tym bardziej że wciąż dominujący pozostaje patriarchalny wzór społeczny, z którego przejawami ciągle mamy do czynienia na przykład w systemie zatrudniania kobiet i ich awansu oraz wynagradzania, który dopuszcza próby molestowania czy mobbingu, a także poniżania przez płeć przeciwną. Niestety ciągle jeszcze kobiety mówią słabszym głosem w polityce, a na polu naukowym są często zagłuszane przez silniejszy tubalny głos płci męskiej.

Oddając więc w ręce czytelnika drugą część naszej publikacji, pragniemy przedstawić sylwetki takich właśnie siłaczek, austriackich „żelaznych ladies”, kobiet mocujących się z przeciwnościami losu, niezależnych i nieustępliwych. Kobiet, dzięki którym zmieniało się oblicze kraju. One — jak wyraźnie pokazała to wystawa Kalliope Austria. Kobiety w społeczeństwie, kulturze i nauce, która była inspiracją do powstania tej publikacji — potrafiły zbuntować się przeciwko niesprawiedliwości społecznej i stawać w obronie wolności i praw kobiet, które wstępując na drogę wiodącą do sfery publicznej, tworzyły ruchy kobiece. Kobiety te opowiadały się za człowieczeństwem i występowały przeciwko wojnie, zasilając szeregi ruchu oporu, a po wojnie współtworzyły nową rzeczywistość. To kobiety, które wyszły z cienia mężczyzn i odnalazły swoje powołanie na polu zastrzeżonym wówczas dla silniejszej płci — w nauce. Nie należy zapominać o kobietach mających zdecydowany wpływ na kształtowanie życia społecznego, politycznego czy kulturalnego przełomu wieków. Z czasem kobiety zapragnęły zdobyć uznanie i podbić świat. O takich kobietach jest ta książka.

Agata Borek