Legenda i prawda. Eliasz i Pistulka w kulturze śląskiej

[Niniejsza praca] w serii kolejnych przybliżeń powinna doprowadzić nas do właściwego przedmiotu rozważań, do zapomnianych kart śląskiego pitavalu, którym będzie owa wspomniana na początku, niedokończona, mająca wszelkie szanse na „długie trwanie”, a mimo to zgasła regionalna legenda o pewnej parze łotrzyków, których wspólna pamięć bez wahania również zaliczyła do „szlachetnych rozbójników” i „równaczy świata”.
Prawzorem owych herosów występku byli dwaj ludzie żyjący niespełna sto pięćdziesiąt lat temu tuż obok pradziadów dziś żyjącego pokolenia, na tym samym skrawku ziemi: Wincenty Eliasz (1828?–1918?) i Karol Pistulka (1830?–1879?), w legendzie po prostu Eliasz i Pistulka. Być może analiza nasza będzie też w jakiejś mierze próbą wyjaśnienia, z jakiego powodu ci bardzo ongiś głośni przestępcy, którzy na krótko stali się bohaterami autentycznej legendy dziś zostali praktycznie całkowicie zapomniani. […] Dlaczego tak się stało? 

Ze Wstępu

Antoni Halor (ur. 12 lipca 1937 r. w Siemianowicach Śląskich, zm. 10 lutego 2011 w Katowicach) – polski reżyser filmowy i telewizyjny, artysta plastyk, literaturoznawca, publicysta. Autor i scenarzysta filmów dokumentalnych, fabularnych i nimowanych, przedstawień Teatru Telewizji i innych widowisk telewizyjnych. Malarz, rysownik, grafik, ilustrator książek, jeden z prekursorów mail art. Autor opowiadań, scenariuszy, esejów i szkiców z dziedziny sztuki, filmu i literatury oraz licznych książek o kulturze, obyczajach i legendach Górnego Śląska, m.in. cykli: Podania i legendy naszych miast (1987), O słynnych zbójcach Eliaszu i Pistulce (1988), Pejzaż mitologiczny; pozycji książkowych: Pilnuj obowiązku swego – rzecz o Piotrze Kołodzieju (1992), Wokół dawnej kaplicy siemianowickiego pałacu (1998), Żarty nieżarty księdza Stabika (1999), Przewodnik siemianowicki. Wędrówki po mieście i okolicy (2000), Siemianowickie koneksje Józefa Lompy (2001), Nasza buda. Szkice z historii I Liceum Ogólnokształcącego w Siemianowicach (2004), Kościół Krzyża Świętego w Siemianowicach (2006); opracowań: Podania i legendy mikołowskie, Bożogrobcy i pudlyrze. Podania i legendy chorzowskie, Rok obrzędowy na dawnej ziemi bytomskiej.